De Ooievaar
Type:Oliemolen
Bouwjaar:1622
Eigenaar:Vereniging De Zaansche Molen
Molenaar:Matthijs Ero
Locatie:Diederik Sonoyweg 19, 1509 BR Zaandam
Telefoonnummer:075-6215148 (kantoor De Zaansche Molen)
Mailadres:[email protected]

GESCHIEDENIS

De molen De Ooievaar is in feite geen Zaandammer van oorsprong. Hij is een Assendelver. Hij stond daar op de Jan Baningersloot, aan de Delft. Pieter van der Leij kocht hem in 1669 en liet hem vervolgens afbreken om naar Zaandam te brengen. Daar werd hij aan de Kalverringdijk weer opgebouwd. En daar staat hij nog steeds. In Assendelft was hij oliemolen, in Zaandam werd hij dat weer en vandaag de dag is hij dat nog steeds. Maar hij heeft gedurende vele jaren – zoals veel van zijn soortgenoten – iets anders gedaan. Na 1897 ging men met de molen doppen malen, daarna cacaoafval en ten slotte viel hij stil. De molen is voorzien van een oliewerk met een voor- en naslag en een koppel kantstenen. Verder zijn er zeefwerktuigen, een tweetal builen en een hamermolen (maalinstallatie).

De Zaanstreek had ooit honderden van dit soort molens. Vereniging De Zaansche Molen heeft er op de nu nabij gelegen Zaanse Schans nog een tweetal: De Zoeker en De Bonte Hen. Deze molens werden gebruikt voor het produceren van verschillende soorten plantaardige oliën, zoals lijnolie, raapolie, koolzaadolie, enz.

In 1936 kwam de oliemolen als zodanig definitief tot stilstand. Er werd toen alleen nog met een motor gewerkt, aanvankelijk met een elektromotor en later met een petroleummotor. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij niet meer gebruikt. Langzaamaan verpauperde de molen en uiteindelijk was er niet veel meer over dan een wrak. Op een gegeven moment ging hij zelfs van de Monumentenlijst af.

Tot hij door een gelukkig toeval in september 1955 in het bezit kwam van de Vereniging De Zaansche Molen. Er werd meteen een restauratieplan opgesteld dat binnen de kortste keren de goedkeuring van alle betrokken instanties kreeg en bijna een jaar later – op de Open Monumentendag van 1 augustus 1956 – stond de molen er weer in volle glorie bij en kon hij weer in gebruik worden genomen. Trots staart hij nu al weer vele jaren over het water van de Zaan naar zijn overbuurman in Zaandijk: de meelmolen De Bleeke Dood. Nu er zo intensief met hem gedraaid wordt, lijkt het alsof hij zeggen wil: ‘Jij heet zo, beste overbuur, maar ik bent ‘t nog lang niet!’

In de molen bevindt zich sinds 2014 Windmolenmakerij Saendijck die de schuur als werkplaats gebruikt.

In 2015 is door het winnen van de BGL molenprijs de haven en kraangang terug gebracht en is de molen opnieuw geheel gerestaureerd. Nu is er de mogelijkheid om via het water de molen te bereiken.

Meer geschiedenis: Klik hier